Ohydne robaki to niezwykle krótkowzroczna opinia o bezkręgowcach. Nie wszystkie są obślizgłe, śmierdzące i paskudne. Większość jest przyjemna w dotyku i ciekawa przy bliższym poznaniu.

Jednym z najczęściej występujących owadów w hodowli amatorskiej jest patyczak rogaty (Medauroidea extradentatus). To bezskrzydły patyczak pochodzący z terenu Indochin. Kolor jego ciała jest różny, od jasnozielonego przez żółty i brązowy. Na jego ciele dają się zauważyć liczne wypustki, co wraz z jego ubarwieniem ma tworzyć kamuflaż. Samice osiągają długość do 12 cm i są masywniejsze od samców, które osiągają zaledwie 8 cm długości. Samce występują rzadko, gdyż patyczak może rozmnażać się przez partenogenezę i samiczka w ciągu swojego życia może złożyć do 300 jajek, z których po 3 miesiącach wyklują się jej klony (a długość życia tego owada to około 8 miesięcy). Ich naturalnym środowiskiem są wilgotne lasy równikowe, gdzie żywią się liśćmi drzew i krzewów. W hodowli pokarm stanowią głownie liście malin, jeżyn i dzikiej róży.

Przedstawicielem innej grupy owadów szeroko rozpowszechnionym w hodowlach domowych jest karaczan madagaskarski (Gromphadorhina portentosa). Jest masywnym, bezskrzydłym owadem dorastającym do około 6-7 cm długości. Jego głowa i chroniące ją przedplecze mają kolor czarny, natomiast reszta ciała jest ciemnobrązowa. U tego gatunku samice są większe a ich przedplecze jest gładkie, natomiast przedplecze samca posiada tzw. podkowę, czyli chitynowy wyrostek. Karaczany madagaskarskie są jajożyworodne, co oznacza, że samica nosi pakiet jaj w odwłoku i podczas klucia się młodych karaczanów z jaj wydala je na zewnątrz. Młode po 6-8 miesiącach osiągają dojrzałość płciową a dorosły karaczan żyje około 4-6 miesięcy.

Ciekawą cechą tego karaczana jest umiejętność syczenia, które ma imitować głos zaniepokojonego węża, odstraszając tym samym potencjalnych napastników.

Owad ten zamieszkuje poszycie lasów na teranie Madagaskaru, gdzie żywi się wszystkim tym, co jest w stanie znaleźć w ściółce (opadłe owoce, martwe części roślin i zwierząt). Dzięki jego wszystkożerności jego żywienie w warunkach hodowlanych nie sprawia problemu. Jest owadem który prowadzi nocny tryb życia.

Bezkręgowcem żyjącym na pograniczu wody i lądu jest krab tęczowy (Cardisoma armatum). Skorupiak ten zasiedla Amerykę Południową, Karaiby i tereny południowej Afryki. Może dorastać nawet do 20 cm, ale w niewoli jego wielkość zwykle nie przekracza 12-14 cm. Jego cechą charakterystyczną jest niezwykle intensywne ubarwienie. Pancerz jest brązowy a po linieniu przechodzący w purpurę. Bo bokach ciała kolor przechodzi w niebieski, szczypce są koloru jasnoniebieskiego, a odnóża jasnoczerwone. Jak u innych krabów, tak i u kraba tęczowego występuje asymetria szczypiec.

Jest zwierzęciem ciepłolubnym, żyjącym w temperaturach około 23-29oC. Żyje na plażach, gdzie kopie liczne norki. Jest wszystkożerny, w skład jego jadłospisu wchodzą martwe i żywe ryby, mięczaki i inne organizmy wyrzucone na brzeg, a także żywe rośliny. Żeruje późnym popołudniem, ale aktywność przejawia przez całą dobę. Rzadko rozmnaża się w niewoli. Dymorfizm płciowy polega na różnicy w budowie odwłoku (samica ma odwłok większy, w kształcie litery C, a samiec w kształcie litery V). Samca nosi jaja na grzbiecie, gdzie inkubuje je aż do wyklucia się małych samodzielnych krabów. Żyje nawet do 10 lat.

Kolejny bardzo popularny gatunek bezkręgowca, którego możemy spotkać w wielu hodowlach amatorskich, to przedstawiciel pajęczaków. Ptasznik kędzierzawy (Brachypelma albopilosum) to pokaźnej wielkości pająk (osiąga nawet do 8 cm długości), zasiedlający lasy deszczowe Brazylii, Kostaryki, Wenezueli i Meksyku. Należy do tzw. ptaszników naziemnych, które żyją w poszyciu leśnym, kopiąc niezbyt głębokie norki, w których wyczekują na swoje ofiary lub w pobliżu których polują aktywnie.

Ptasznik kędzierzawy swoją nazwę zawdzięcza długim, lekko kręconym włoskom pokrywającym gęsto odwłok i odnóża. Ubarwienie ciała jest zmienne, od brązowego przez szary do czarnego. Samce są mniejsze od samic i znacznie krócej żyją. Samica może żyć nawet do 20 lat, natomiast samce nie dłużej niż 2-2,5 lat. Kopulacja pająków przebiega szybko i często kończy się śmiercią partnera, który jest zjadany. Samica przed złożeniem kokonu z jajami (może być nawet 800 jaj) przez okres około pół roku intensywnie się pożywia. Pilnuje kokonu przez około 2-3 miesiące, po których rodzą się młode pająki.

Uważany jest za jednego z najłagodniejszych ptaszników, gdyż kąsa rzadko, a jego jad jest stosunkowo słaby. Zaniepokojony raczej rzuca się do ucieczki, lub wyczesuje z odwłoka włoski, które mogą podrażniać błony śluzowe i skórę napastnika.

Ostatnim bezkręgowcem, jakiego chciałem tu przedstawić jest krocionóg olbrzymi (Archispirostreptus gigas). Bezkręgowiec ten należy do dwuparców. Jest jednym z największych krocionogów na świecie i osiąga nawet 25 cm długości. Żyje na terenach tropikalnych i subtropikalnych takich krajów afrykańskich jak: Somalia, Kenia, Tanzania, Mozambik. Jego ciało jest koloru czarnego z czerwonymi obwódkami segmentów, których może mieć nawet 70, odnóża również są koloru czerwonego (liczba odnóży krocznych może sięgać około 250). Zaniepokojony zwija się w spiralę i czasem może wydzielać maź, która ma nieprzyjemny smak i zapach (w jej skład wchodzi cyjanek). Dymorfizm płciowy przejawia się w przekształceniu u samców siódmych odnóży krocznych w narządy kopulacyjne (gonopody). Samica składa jaja do ziemi, a po upływie miesiąca wykluwają się około 1 centymetrowe młode krocionogi. Mogą żyć nawet 25 lat.

Jest zwierzęciem skrytym, głównie o aktywności nocnej. Żyje w ściółce leśnej, gdzie kopie tunele. Żywi się korzonkami, liśćmi, grzybami, nadpsutymi owocami i innymi resztkami pochodzenia organicznego.

Hodowla bezkręgowców może przynieść wiele satysfakcji, a obserwacja ich ciekawych zachowań pochłonie nas bez reszty.