Gdy postanowimy mieć w domu gada i wybór padnie na jaszczurkę, pozostaje nam jeszcze wybór gatunku. Jak wybrać spośród tak wielu i przede wszystkim, czym się kierować?

Przy wyborze jaszczurki musimy zdać sobie parę podstawowych pytań, dzięki którym będziemy mogli wybrać tą najodpowiedniejszą dla siebie:

Jak dużo miejsca jesteśmy w stanie wygospodarować?

Są jaszczurki, które dorastają jedynie do 10 cm długości, ale są i takie, jak legwan zielony czy niektóre warany, które osiągają wraz z ogonem 140 cm długości. Inne z kolei, choć małych rozmiarów potrzebują dużej przestrzeni życiowej i które w zbyt małych terrariach bardzo szybko staną się apatyczne, poczym zdechną. Jaszczurki, które potrzebują dużego terrarium to na pewno: warany (Varanus spp), legwan zielony (Iguana iguana), kameleony (Chameleo spp), agamy, oraz niektóre gekony pochodzące z Madagaskaru. Planując zakup/budowę terrarium starajmy się wybrać takie, które będzie osiągało największe wartości wymiarów dla danego gatunku.

Jak dużo czasu jesteśmy wstanie poświęcić na pielęgnację?

Jaszczurki pustynne takie jak np: agama brodata (Pogona vitticeps), gekon lamparci (Eublepharis macularius) czy tarczołusk sudański (Gerrhosaurus major) potrzebują suchego terrarium o niskiej wilgotności i wysokiej temperaturze w dzień i ze znacznym spadkiem w nocy. W takim terrarium rzadko sadzi się rośliny, gdyż zwykle nie wytrzymują tak ekstremalnych warunków. Utrzymanie warunków w takim terrarium raczej nie jest trudne a obsługa polega głównie na karmieniu i zraszaniu co 2-3 dni.

Natomiast jaszczurki z rejonów tropikalnych takie jak: felsuma madagaskarska (Phelsuma madagascariensis), bazyliszek pasiasty (Basilicus vittatus) czy gekon orzęsiony (Rhacodactylus ciliatus) potrzebują środowiska, w którym skoki dobowe temperatury będą nieznaczne, wilgotność będzie się utrzymywała na wysokim poziomie, a terrarium porośnięte roślinnością. Na utrzymanie takich warunków musimy poświęcić znacznie więcej czasu. Rośliny wymagają pielęgnacji, terrarium należy zraszać nawet dwa razy dziennie, trzeba też uważać, aby nie wdała się pleśń czy roztocza.

Gdy już wiemy ile miejsca możemy jaszczurce zaoferować i jakie środowisko jesteśmy jej w stanie zapewnić, musimy się zastanowić nad sposobem życia naszego nowego pupila.

Jaka ma być ta nasza jaszczurka?

Wiele jaszczurek a szczególnie te należące do gekonów np.: gekon toke (Gekko gekko), to gady o aktywności typowo nocnej. W dzień zwierzęta te pozostają w ukryciu i bardzo się stresują, gdy są wtedy niepokojone. Inne, mimo że są aktywne podczas dnia, prowadzą bardzo skryty tryb życia i niemal cały dzień przesiadują blisko swojej kryjówki, a gdy tylko zauważą ruch, od razu się w niej kryją. Tak robią np.: szyszkowiec tropikalny (Cordylus tropidosternum), jaszczurka murowa (Podarcis muralis) czy legwanik skalny (Tropidurus hispidus). Natomiast jaszczurkami, które są widoczne w terrarium to: lagwany obrożne (Crotaphytus collaris), gekony żółtogłowe (Lygodactylus picturatus) czy agama pustynna (Trapelus mutabillis).

Musimy sobie też uświadomić, że gady w znacznie mniejszym stopniu przyzwyczajają się do niewoli i do obecności człowieka. Tylko niektóre tolerują częstą ingerencję w terrarium (zmiany wystroju, podłoża czy nowych współlokatorów). A już bardzo nieliczne są zwierzętami, które można wyciągać z terrarium, aby np. poganiały po podłodze czy posiedziały na ramieniu. Do tych, które można brać na ręce lub nawet zabierać w gorące letnie dni na spacer po łące należą na pewno agama brodata i legwan zielony. Pamiętajmy jednak, że są to zwierzęta dzikie i niepilnowane mogą uciec i niechybnie zginąć.

Co ma jeść nasza jaszczurka?

Każdy z nas ma różną wrażliwość. I choć podobają nam się jaszczurki możemy nie przepadać za bezkręgowcami czy surowym mięsem. Niestety większość jaszczurek to zwierzęta mięsożerne (głównie owadożerne, ale niestroniące też od małych kręgowców). Pokarm roślinny u takich jaszczurek to tylko dodatek Do tego nawet roślinożerne jaszczurki, gdy są młode uzupełniają dietę bezkręgowcami. I tak do roślinożernych jaszczurek należy m. in.: legwan zielony, biczogon (Uromastyx spp.) czy kanaryjki (Galotia spp.). Roślinożercy jedzą zwykle codziennie małe ilości pokarmu. W naszym klimacie może być to utrudnieniem, gdyż w skład diety tych jaszczurek wchodzą zielone części roślin polnych. Rośliny te możemy zastąpić ziołami kupowanymi w sklepach, niestety są dosyć drogie. Natomiast jaszczurki mięsożerne karmimy zwykle 2-3 razy w tygodniu. I tu także pojawia się problem, gdyż trzeba jej zapewnić odpowiednią ilość bezkręgowców (czy kręgowców np. noworodki mysie), co nie jest łatwe, gdy w pobliżu nie ma dobrze zaopatrzonego sklepu zoologicznego.

Jednym z ostatnich pytań będzie: ile jaszczurek chcemy trzymać?

Gdy widzimy w sklepie zoologicznym pojedyncze osobniki na sprzedaż zakładamy, że właśnie tak należy trzymać niektóre gatunki. Często niestety jest to błędne przekonanie, bo dużo z nich to zwierzęta stadne. Do takich należą: gekon płaczący (Lepidodactylus lugubris), legwanik skalny, gekon Williamsa (Lygodactylus williamsi). Innym problemem jest łączenie osobników z różnych źródeł lub tej samej płci. Gady, a w szczególności jaszczurki to zwierzęta bardzo terytorialne. Jedna rodzina lub jeden harem zasiedla dane terytorium zaciekle broniąc go przed intruzami. Takim terytorium jest także terrarium. I starzy lokatorzy mogą nie zaakceptować nowych sąsiadów. Jaszczurki, które mogą żyć samotnie to np.: waran stepowy (Varanus exanthematicus) czy agama brodata.

Jest oczywiście jeszcze wiele innych kryteriów, pod względem, których można wybierać swoje nowe zwierzę, np. kwestia estetyczna (jaszczurki często posiadają bardzo jaskrawe i intensywne barwy). Pamiętajmy jednak, że przed zakupem danej jaszczurki najpierw musimy przygotować dla niej odpowiednie lokum (są wrażliwe na zmiany środowiska). Warto również przeczytać całą dostępną nam na jej temat literaturę, co pomoże nam z większą świadomością opiekować się danym zwierzęciem.

Jeśli dobrze przemyślimy zakup swojej nowej jaszczurki na pewno będziemy z niej zadowoleni a i ona będzie się u nas czuła znakomicie.