Pies a przewidywanie pogody

Polskie powiedzenia często opierają się na połączeniu wizerunku psa z warunkami pogodowymi. Co ciekawe, zazwyczaj efektem takich połączeń staje się wywołanie bądź językowe oddanie emocji negatywnych. Dlatego też przysłowiowa pogoda pod psem odnosi się wyłącznie do szczególnie złych warunków na dworze, bez precyzowania jednak, z jakimi zjawiskami atmosferycznymi mamy do czynienia. Podobną rolę spełnia zresztą powiedzenie nawet psa by z domu nie wygonił, używane dla obrazowego opisania wyjątkowo złej aury. Z kolei zimno jak w psiarni kładzie akcent przede wszystkim na bardzo niską temperaturę. Każde z trzech sformułowań wiąże warunki psiego bytowania z sytuacją pogodową, postrzeganą zdecydowanie i konsekwentnie w kategoriach jednoznacznie negatywnych.

Charakter psi, czyli jaki?

Użytkownicy polskich przysłów nie są zgodni co do cech charakteru psa. Z jednej strony chętnie używają porównania wierny jak pies, odwołując się do szczerości uczuć posiadanego czworonoga. Z drugiej zaś strony skłonni są mówić o kimś, że łże jak pies, zaprzeczając jednocześnie wcześniejszemu porównaniu. Ta rozbieżność jest niewątpliwie znacząca, gdyż pokazuje, jak uniwersalnym i często wykorzystywanym porównaniem jest odwoływanie się do cech charakteru posiadanych przez psa. Jego waleczność i wrogie nastawienie do przeciwnika podkreśla z kolei sformułowanie gryźć się jak psy. Jego sens przenośny wskazuje na szczególnie negatywne nastawienie do siebie osób. Sens dosłowny zaś pokazuje, że wśród użytkowników języka polskiego istnieje przekonanie o wyjątkowej agresywności psów. Objawia się ona także w powiedzeniu żyć jak pies z kotem. W tym przypadku konfliktowość stron wynika jednak raczej z różnicy cech i charakterów obu zwierząt.