Układowy toczeń rumieniowaty jest przewlekłą chorobą o podłożu immunologicznym. W przebiegu tocznia występuje wiele niespecyficznych objawów, co utrudnia postawienie trafnej diagnozy.

Czym jest układowy toczeń rumieniowaty?

Pomimo iż toczeń jest diagnozowany u psów od dłuższego czasu, do dziś nie poznano jego przyczyn. Przypuszcza się, że za jego powstawanie odpowiada wirus w połączeniu z predyspozycją genetyczną. Objawy choroby wywołuje nadmierna reakcja układu immunologicznego rozpoczynana działaniem promieniowania UV, infekcją lub innym czynnikiem. Pobudzony układ odpornościowy produkuje przeciwciała, które łączą się z obecnymi w organizmie cząsteczkami (antygenami), tworząc kompleksy. Kompleksy te odkładając się w różnych tkankach powodują ich uszkodzenie. Ponieważ w czasie trwania choroby uszkodzeniu może ulec wiele różnych narządów, brak jest objawów które jednoznacznie mogłyby wskazywać na tę chorobę. Bardzo często tocznia rozpoznaje się dopiero w wyniku nieskutecznego leczenia chorób, które przypomina objawami. Analiza przypadków chorobowych udowadnia predyspozycję rasową do wystąpienia tocznia u owczarków szetlandzkich, owczarków szkockich collie i owczarków niemieckich.

Jakie są objawy układowego tocznia rumieniowatego?

Lista objawów jakie może dawać toczeń jest długa. Najczęściej występują zapalenia stawów, owrzodzenia i uszkodzenia skóry, niedokrwistość hemolityczna, uszkodzenie nerek, powiększenie węzłów chłonnych, zmiany w obrazie krwi, zapalenie mięśni (w tym mięśnia sercowego) i objawy nerwowe. Choroba występuje niezależnie od wieku i płci psa. Diagnozę stawia lekarz weterynarii na podstawie stwierdzenia określonej liczby występujących razem objawów przy jednoczesnym wykluczeniu innych chorób. Potwierdzeniem diagnozy jest pozytywny wynik testu laboratoryjnego wskazującego na nadaktywność immunologiczną.

Jak leczy się układowy toczeń rumieniowaty?

Leczenie polega na podawaniu środków osłabiających działanie systemu odpornościowego, głównie steroidów. Zazwyczaj konieczne jest dodatkowe zwalczanie objawów choroby (np. usunięcie śledziony przy występowaniu anemii hemolitycznej). Przeżywalność psów z rozpoznanym toczniem układowym wynosi około pięćdziesięciu procent. Dobrze rokują psy u których po podaniu glikokortykosteroidów doszło do zmniejszenia objawów chorobowych. U takich pacjentów często dochodzi do ustąpienia choroby na długi okres czasu. Należy sobie jednak uzmysłowić, że nie ma możliwości całkowitego wyleczenia, a podawanie leków jest konieczne do końca życia. Ustalenie właściwego schematu leczenia i dobranie dawek leków wymaga regularnych kontroli i badań.

Jak zapobiegać występowaniu układowego tocznia rumieniowatego?

Nie są znane skuteczne sposoby zapobiegania chorobom o podłożu immunologicznym. Dotyczy to również tocznia rumieniowatego. Ponieważ udowodniono genetyczną predyspozycję występującą u wymienionych wcześniej ras, należy eliminować z dalszej hodowli psy u których stwierdzono toczeń. W przypadku występujących u psa objawów mogących sugerować toczeń, należy skonsultować się z lekarzem weterynarii, który zleci wykonanie odpowiednich badań potwierdzających lub wykluczających immunologiczne tło choroby.