Zdarza się, że właściciel nowego psa zauważa, że nie ma on jednego lub obu jąder w worku mosznowym. Terminem wnęter określa się samca, u którego nie nastąpiło zstąpienie jednego lub obu jąder do worka mosznowego.

Fizjologia i rozwój

W okresie płodowym jądra psów znajdują się w jamie brzusznej w okolicach nerek. Podwieszone są one na tzw. powrózku nasiennym. Po urodzeniu jądra wędrują z jamy brzusznej, przez kanał pachwinowy do worka mosznowego. Proces ten nazywa się zstępowaniem jąder. Występuje on zarówno u psów jak i u innych gatunków, również u człowieka. Ciekawostką natomiast jest, iż u słoni proces ten nie następuje, jądra zatem pozostają w jamie brzusznej. Przyjmuje się, że okresem granicznym na zstąpienie jąder u psów jest 6 miesięcy. W tym okresie zstąpienie jądra może być bardzo utrudnione, ponieważ w tym wieku kanał pachwinowy ulega zamknięciu. U psów starszych niż 6 miesięcy, gdy brak jednego lub obu jąder w mosznie, małe jest prawdopodobieństwo, że jeszcze zstąpią.

Celem zstępowania jąder jest umieszczenie ich w warunkach umożliwiających zachodzenie w nich spermatogenezy czyli wytwarzania plemników. Do zajścia tego procesu konieczna jest niższa temperatura niż temperatura wnętrza psa. Pozostanie jąder wewnątrz jam ciała psa hamuje spermatogenezę, jednak nie ma wpływu na wytwarzanie hormonów takich jak testosteron. Tak więc wnętry zachowują się tak samo jak psy zdrowe, np. wykazują normalne zainteresowanie sukami w cieczce. Jednostronne wnętry są płodne, gdyż do pełnej płodności, wystarczy tylko jedno sprawnie wytwarzające plemniki jądro.

Diagnozowanie wnętrostwa

Podstawową metodą badania psa w takich przypadkach jest omacywanie worka mosznowego. Metodę tą może stosować z powodzeniem każdy właściciel psa. U psów młodych, możemy nie wyczuć jąder, gdyż są one małe i miękkie. Drażnienie okolic moszny powoduje, także silne odruchowe podciąganie jąder ku ciału, co w równej mierze może utrudnić wyczucie jąder. Tak więc u młodych psów nie wyczucie jądra wcale nie musi oznaczać wnętrostwa. Do potwierdzenia przypuszczeń konieczne jest badanie lekarskie. Obejmuje one badanie kanału pachwinowego i/lub badanie USG.

Przyczyny i predysponowanie

Wnętrostwo jest wadą genetyczną dziedziczną. Oznacza to, że potomstwo wnętra jest obarczone dużym prawdopodobieństwem wystąpienia tej wady. Nie powinniśmy zatem rozmnażać takich osobników.

Zbyt duże jądro w stosunku do kanału pachwinowego lub zbyt wąski kanał pachwinowy w stosunku do prawidłowego jądra to jedne z możliwych przyczyn tej wady. Każde wady anatomiczne w okolicy kanału pachwinowego i moszny mogą mieć wpływ na proces zstępowania jąder.

Faktem jest natomiast, że częściej wnętrami są psy rasowe niż mieszańce. Istnieją statystki mówiące, że najbardziej predysponowanymi rasami psów są: Jamniki, Boksery, Buldogi angielskie, Chihuahua, Husky, Yorki oraz Sznaucery miniaturowe.

Wnętrostwo jako zagrożenie dla psa

Wnętrostwo może być jednostronne, ale także obustronne. Co ciekawe, u psów statystycznie, częściej nie zstępuje jądro prawe. Jądro, które nie zstąpiły do moszny pozostają w jamie brzusznej lub w kanale pachwinowym, który łączy jamę brzuszną z workiem mosznowym. Podwyższona temperatura jądra sprzyja procesom nowotworzenia. W przypadku rozwinięcia nowotworu, nie rzadko złośliwego istnieje realne zagrożenie życia psa.

Leczenie

Najczęściej polecaną metodą leczenia wnętrostwa jest kastracja psa. Czym wcześniej przeprowadzona tym mniejsze ryzyko bezpośrednie dla psa oraz mniejsze prawdopodobieństwo nowotworzenia. Zabieg ten polega na usunięciu obu jąder. W przypadku gdy jądro, które nie zstąpiło umiejscowione jest w kanale pachwinowym, zabieg jest krótki i mało skomplikowany. Jednakże, gdy jądro pozostało w jamie brzusznej, wiąże się to z rozcięciem wszystkich powłok brzusznych. Zabieg ten utrudniony jest także przez fakt, iż jądro w jamie brzusznej jest z reguły mniejsze niż normalne, co utrudnia jego znalezienie.

Opisane zostały, także inne metody leczenia wnętrostwa, takie jak np. chirurgiczne przenoszenie jąder do worka mosznowego oraz hormonalne leczenie mające na celu spowodowanie zstąpienia jąder. Skuteczność tych metod jest mało znana, ponieważ są one mało popularne.