Paraliż skrzydeł, paraliż nóg, paratyfus oto kilka nazw salmonellozy wywołanych przez bakterie z rodziny Salmonella. Jest to choroba szczególnie groźna dla młodych gołębi, nierzadko zamienia się w niebezpieczną epidemię dziesiątkującą stado.

U dorosłych osobników obserwuje się raczej powolny i długotrwały przebieg choroby, z niewielką śmiertelnością. Ptaki, które przetrwają infekcję stają się nosicielami zarazków, będąc przez to stałym źródłem zakażenia. Bakterie wydzielane są z kałem, mlekiem z wola, śliną i zainfekowanymi jajami. Do organizmu gołębia dostają się poprzez zanieczyszczoną karmę, wodę, podczas dziobania się ptaków, przy karmieniu młodych, przez wdychanie kurzu z zarazkami. Salmonella może wniknąć przez pory skorupki jaja już w jajowodzie.

objawy i przebieg choroby
Rozróżnia się cztery odmiany chorobowe salmonellozy:
•    odmiana jelitowa - uszkodzenie przez bakterie śluzówki jelita zaburza wchłanianie substancji pokarmowych do organizmu. Zewnętrznym objawem tej odmiany salmonellozy jest biegunka z charakterystycznym mazisto-wodnistym, zielonkawym kałem zawierającym papkowate niestrawione resztki pokarmu. Gołąb szybko chudnie i opada z sił.
•     odmiana stawowa - poprzez uszkodzone ścianki jelita bakterie dostają się do krwi a wraz z nią do wszystkich organów, w tym także do stawów. Wywołują tam zapalenie błony stawowej, którego zewnętrznym objawem jest obrzęk.
•    odmiana organowa - jest rezultatem przedostania się bakterii Salmonella do różnych organów - trzustki, wątroby, nerek, śledziony, serca. Zewnętrznym objawem choroby jest szybki ubytek sił, apatia, dychawica.
•    odmiana nerwowa - występuje w wyniku zaatakowania przez salmonelle układu nerwowego. Stany zapalne w nim występujące prowadzą do ucisku komórek nerwowych a w rezultacie - paraliżu, skrętu szyi i zaburzeń równowagi.
diagnoza
•     bakteryjne badanie kału na obecność salmonelli
•    obserwacja zmian w organach wewnętrznych - w trakcie sekcji zwłok
•    serologiczne badanie krwi na obecność antyciał
leczenie
preparat PARAMOS podawać do wody lub do karmy, leczniczo przez okres 10 - 14 dni, zapobiegawczo przez okres 2 - 3 dni, w trakcie kuracji dodatkowo podawać witaminy i minerały

profilaktyka
•    bakteriologiczne badanie kału na obecność salmonelli (jesienią i na wiosnę)
•    wielokrotne badanie bakteriologiczne po zakończeniu kuracji - można wtedy rozpoznać nosicieli i odizolować ich
•    eliminacja osobników wychudzonych lub z innymi objawami choroby
•    zapobieganie kontaktom stada ze zdziczałymi gołębiami domowymi, drobiem, z dzikimi ptakami - mogą być one nosicielami salmonelli
•    regularne czyszczenie gołębnika, sprzętu i woliery oraz dezynfekowanie przez wypalanie
•    utrzymywanie higieny wśród gołębi, dobre odżywianie
•    przechowywanie paszy w miejscach niedostępnych dla gryzoni
•    gołębie odstawione od matki należy umieścić w gołębniku dla gołębi młodych