Nieraz pewnie zastanawialiśmy się co to są tak naprawdę feromony, odkryte pod koniec lat 50, które obecnie tak skutecznie wykorzystywane są w leczeniu zaburzeń zachowania naszych pupili. Feromony to charakterystyczne gatunkowo substancje chemiczne służące zwierzętom do wymiany informacji pomiędzy osobnikami tego samego gatunku. Zwierzaki odbierają feromony dzięki specjalnemu narządowi lemieszowo-nosowego zlokalizowanego nad podniebieniem twardym. Feromony wiążą białka wydzielone przez gruczoły błony śluzowej narządu lemieszowo-nosowego, dzięki temu umożliwiają dotarcie do receptorów wysyłających impulsy do układu limbicznego, biorącego udział w regulacji zachować emocjonalnych.

Gruczoły łojowe bruzdy mlecznej suki w pierwszych dniach po urodzeniu szczeniąt produkują z kolei psi feromon zwany Dog Apeasing Pheromone (DAP), mający działanie kojące i uspokajające szczenięta, zapewniając im poczucie bezpieczeństwa i uczucie błogości. Badania wykazały, że obecność cząsteczek psiego feromonu w powietrzu działa także w podobny sposób na psy dorosłe, można go więc stosować w terapii zaburzeń zachowania o podłożu lękowym. Syntetyczny analog psiego feromonu kojącego D.A.P. wspomaga leczenie stosunkowo częstego lęku separacyjnego, manifestującego się najczęściej niszczeniem przedmiotów, wyciem lub szczekaniem. Sprawdza się także w sytuacjach fobii dźwiękowych, z których najczęstsza to lęk przed burzą. W przypadku psów lękliwych zastosowanie D.A.P. pozwala znacznie łatwiej przystosować się do wszelkiego rodzaju zmian, takich jak adopcja, przeprowadzka, pobyt na urlopie czy utrata kontaktu z dotychczasowym opiekunem. D.A.P. daje także nieocenioną pomoc hodowcom, bowiem zastosowanie go na kilka tygodni przed porodem poprawia samopoczucie suki i redukuje jej niepokój, dzięki czemu poród jest łatwiejszy. Ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku suk nerwowych lub rodzących po raz pierwszy. Feromonoterapia ma zastosowanie we wszelkich innych sytuacjach mogących być przyczyną lęku czy stresu psów i kotów, takich jak transport, badanie w lecznicy, pobyt na wystawie czy adaptacja szczeniąt i kociąt do nowego domu.

Feromony są produkowane w postaci sprayu, którym spryskuje się samochód, transporter lub ręce lekarza badającego zwierzę lub włączanych do gniazdka sieci elektrycznej dyfuzorów, podobnych do tych, jakich używany na co dzień do odświeżaczy powietrza. Dyfuzor zapewnia stałe i równomierne nasycenie powietrza cząstkami feromonów i działa stosunkowo długo, bo przez cztery tygodnie.

Zarówno naturalne jak i syntetyczne feromony są bezpieczne, nie posiadają zapachu i nie działają na inne zwierzęta i ludzi. Ponieważ nie są wchłaniane do organizmu, nie wchodzą w interakcje z lekami i można je stosować także w okresie leczenia zwierzęcia środkami farmakologicznymi.

Stosowanie feromonoterapii w większości przypadków wymaga dokładnego rozeznania sytuacji zwierzęcia, w tym czynników wywołujących lęk i nauczenia zwierzęcia radzenia sobie ze nimi m.in. przez trening odczulający (stopniowe eksponowanie zwierzęcia na bodźce wywołujące lęk) i przeciwwarunkowanie (kojarzenie bodźców lękowych z bodźcami wywołującymi przyjemne emocje). Dlatego przed zastosowaniem feromonów konieczne jest zasięgnięcie opinii behawiorysty (specjalisty terapii zachowania zwierząt) lub lekarza weterynarii.

Psie i kocie feromony w formie dyfuzorów D.A.P i Feliway są od niedawna dostępne także na polskim rynku. Dyfuzor, który powinien być włączony na stałe, zapewnia obecność feromonów w powietrzu na powierzchni 50- 70 metrów kwadratowych przez okres czterech tygodni.