W tej części tematu choroby kanarków, pragnę przybliżyć przyczyny i objawy takich chorób jak kapilarioza, katar, kokcydioza, krwawienia i krwotoki, kryptosporidioza, leukocytozoonoza, malaria oraz obżarstwo.

Kapilaroza

Kapilaroza wywoływana jest przez nicień Capillara, występujący w wolu, jelitach i przełyku. Jaja tego pasożyta w środowisku zewnętrznym mogą zachowywać inwazyjność przez kilka miesięcy.

Przyczyny choroby:
•    inwazja nicieni Capillaria,
•    karma zanieczyszczona odchodami.

Objawy kliniczne choroby:
•    biegunka,
•    anemia,
•    utrata masy ciała.

Leczenie:
•    podanie fenbendazolu,
•    konsultacja weterynaryjna.

Katar (nosa, gardła, jamy ustnej)

Przyczyny choroby:
•    podawanie zimnej wody do picia lub kąpieli,
•    przeciągi,
•    nagły spadek temperatury otoczenia, w którym znajduje się ptak.

Objawy kliniczne choroby:
•    kichanie,
•    dychawica,
•    żółty, śluzowaty wyciek z nosa (śluzowaty wyciek z nosa objawia się w postaci strupów),
•    rzucanie lub potrząsanie główką w celu wyrzucania śluzu,
•    ciężki, chrapliwy oddech,
•    niekiedy występują też ubytki piór wokół uszu.

Leczenie:
•    izolacja chorego ptaka,
•    ptaka należy umieścić w ciepłym (30-35oC) i suchym pomieszczeniu,
•    klatkę należy częściowo okryć,
•    podawać odżywczy pokarm bogaty w witaminy,
•    inhalacyjne napary dziegciowe lub rumiankowe (1 część dziegcia na 100 części gorącej wody lub 1 część rumianku na 10 części wody; buteleczkę z roztworem trzymamy pod dziobem ptaka; zabieg taki powtarzamy wielokrotnie w ciągu dnia),
•    chore miejsca ptaka (czoło, kantarek, pokrywy uszne, górna część szyi) smarujemy nie solonym, świeżym smalcem wieprzowym,
•    dziób i gardło ptaka smarujemy roztworem nadmanganianu potasu,
•    pędzlowanie dzioba oliwą lub rozcieńczoną gliceryną,
•    w ciężkich przypadkach konsultacja weterynaryjna (konieczne podanie antybiotyku).

Kokcydioza (krwawa biegunka)

Kokcydia - organizmy jednokomórkowe żyjące w błonie śluzowej jelit i powodujące silne stany zapalne.

Kokcydiozę powodują żyjące w jelitach dwa gatunki kokcydiów: jeden z rodzaju Isospora, a drugi z rodzaju Atoxoplasma. Powodują one odrębne dolegliwości, ale leczenie jest podobne (Atoxoplasma jest dużo trudniejsza do wyleczenia). Co do rokowań to duże znaczenie ma właściwa diagnoza i szybkie rozpoczęcie leczenia. Na kokcydiozę szczególnie podatne są młode ptaki podczas pierzenia.

Przyczyny choroby:
•    kokcydia (pierwotniaki)

Objawy kliniczne choroby:
•    słaba kondycja,
•    uporczywa biegunka,
•    odchody, wodniste, papkowate, ze śluzem, czasami z domieszką krwi, odchody mają barwę żółtą (ptaki bez zakażeń wirusowych) lub cytrynowozieloną (ptaki zakażone cirkowirusami),
•    utrata wagi,
•    apatia,
•    ospałość,
•    nastroszenie piór,
•    opuszczanie skrzydeł.

Kokcydioza powoduje u ptaków powiększenie wątroby.

Leczenie:
•    izolacja ptaka,
•    utrzymywanie ptaka i klatki w stanie wysokiej czystości (klatkę myjemy codziennie, wodę w baseniku podajemy przegotowaną i wymieniamy po każdej kąpieli),
•    6-8 tygodniowa dieta pokarmowa kanar z owsikiem i osobno mak,
•    z pokarmu ptaka eliminujemy mieszanki jajeczne i preparaty witaminowe z grupy B,
•    do picia podajemy wyciąg z rumianku, sporządzony na gotowanej wodzie.
•    konsultacja weterynaryjna (konieczne podanie sulfonamidów).

Diagnoza kokcydiozy wymaga przeprowadzenia badania parazytologicznego. Kał do tego badania musi być świeży i zebrany wieczorem. Oocysty koksydiów są wydalane przez ptaki tylko wieczorem. Najważniejsze przy zapobieganiu Kokcydiom jest właściwa profilaktyka czyli odpowiednie żywienie młodych ptaków podczas pierzenia i podawanie im stale do picia preparatu o nazwie Serinol.

Krwawienia i krwotoki

W żadnym wypadku nie wolno pozostawiać kanarka z krwawiącą ranką, ponieważ krzepliwość krwi u ptaka jest bardzo słaba. Kanarek prędzej wykrwawi się niż jego rana samoistnie zakrzepnie.

Przyczyny:
•    rany,
•    okaleczenia,
•    zranienia w trakcie obcinania pazurków.

Objawy kliniczne choroby:
•    widoczna krew.

Leczenie:
•    małe ranki zalewamy kolodium lub gumą arabską,
•    okaleczenia posypujemy mąką kukurydzianą, tworząc w ten sposób sztuczny strup,
•    krwotoki tamujemy przy pomocy lapisu lub innego preparatu tamującego krwawienie,
•    krwotoki z pazurka skutecznie tamujemy przy pomocy rozpalonego do czerwoności gwoździa, którym na ułamek sekundy dotykamy do krwawiącego pazurka.

Kryptosporidioza

Kryptosporidioza ma dwie postacie: jelitową i oddechową. Czasami choroba ta może występować w postaci ukrytej i objawia się stopniową utratą masy ciała.

Przyczyny:
•    zakażenie kryptosporidiami (oocysty Cryptosporidium baileyi).

Objawy kliniczne choroby:
•    biegunka,
•    upadki ptaka podczas lotu,
•    złe przyswajanie pokarmu,
•    duszności.

Leczenie:
•    konsultacja weterynaryjna.

Ogromna większość przypadków kryptosporidiozy u kanarków kończy się śmiercią.

Leukocytozoonoza

Leukocytozoonoza jest chorobą zakaźną, występującą u kanarków bardzo rzadko. Jednak, gdy już dojdzie do zakażenia, często kończy się ono śmiercią.

Przyczyny:
•    chorobę przenoszą wszy i komary.

Objawy kliniczne choroby:
•    brak apetytu.

W rozmazie krwi (w leukocytach i erytrocytach) widać znacznych rozmiarów pasożyty, a w rozmazie z narządów wewnętrznych - schizonty. Powiększeniu ulegają wątroba i śledziona.

Leczenie:
•    izolacja ptaka,
•    konsultacja weterynaryjna.

Malaria

Malaria u kanarków ma bardzo ostry przebieg i czasami dochodzi do śmierci ptaków już 30 minut po zakażeniu.

Przyczyny:
•    inwazja pierwotniaków Plasmodium, które umiejscowiaja się w erytrocytach.

Do zakażenia pierwotniakiem dochodzi przez kontakt z dzikim ptactwem (np. wróblami) lub krwiopijnymi owadami (np. komarami).

Objawy kliniczne choroby:
•    obrzęk spojówek,
•    posmutnienie, osowiałość,
•    nastroszone piórka,
•    duszność wymioty,
•    jasnozielone odchody.

U chorych ptaków tworzą się wybroczyny podskórne i następuje niekontrolowane powiększenie wątroby.

Leczenie:
•    konsultacja weterynaryjna.

Niechęć do jedzenia

Przyczyny choroby:
•    brak ruchu (np. mała klatka),
•    nieodpowiedni pokarm.

Objawy kliniczne choroby:
•    ptak siedzi nieruchomo, jest osowiały,
•    ptak wypróżnia się z trudem,
•    kał twardy, ciemny,
•    podawany pokarm nie zostaje zjedzony.

Leczenie:
•    umieszczenie ptaka w dużej klatce,
•    podanie liści sałaty (umiarkowane ilości),
•    podawanie jabłka,
•    do wody (przegotowanej) dodać kilka kropli czerwonego wina.

Obżarstwo

Choroba ta panuje szczególnie wśród młodych ptaków.

Przyczyny choroby:
•    obfite podawanie pokarmu jajecznego, pociągające za sobą niestrawność,
•    kleszcze ptasie.

Objawy kliniczne choroby:
•    ptak siedzi cały czas nad pokarmem,
•    ptak nie łuska ziarenek, ale połyka je w całości i nie trawi.

Leczenie:
•    zabranie kanarkowi całego pożywienia,
•    pokarm ptaka: łuskany rzepik pomieszany z tartą skórką chleba razowego lub bułką zwilżoną w gotowanej wodzie.

Choroba kończy się przeważnie śmiercią (zwłaszcza, gdy zauważona zostaje zbyt późno).