Jedną z mniej znanych chorobą bakteryjną gołębi jest gruźlica gołębi. W przypadku tej choroby bardzo ważną rolę odgrywają warunki bytowe ptaków. Nie tylko gołębnik, ale również jego otoczenie i to, gdzie przechowywana jest karma.

Gruźlicę wywołują bakterie gramdodatnie, tlenowe ( prątki gruźlicy typu ptasiego). Nosicielami tych bakterii są kury jak również inne ptactwo domowe oraz ssaki np. myszy, szczury, koty. Zainfekowanie następuje najczęściej poprzez zanieczyszczoną odchodami karmę, drogą oddechową oraz kałomocz gołębi chorych jak również zanieczyszczoną wodę.

Najbardziej podatne na zachorowanie są ptaki trzymane długo w ciasnych/zatłoczonych pomieszczeniach oraz tam, gdzie panuje ograniczony dostęp do światła. Młode gołębie do drugiego miesiąca życia wbrew pozorom są najbardziej odporne na gruźlicę. Im starszy ptak tym odporność na gruźlicę maleje i wzrasta prawdopodobieństwo zachorowania na nią.

Okres wylęgania choroby - opis inkubacji i przebiegu choroby jest niejednoznaczny, według kilku badaczy różny. Inkubacji choroby trwa czterech tygodni do wielu miesięcy. Choroba rozwija się powoli i trwa od kilka, kilkanaście miesięcy.

Pierwszymi widocznymi objawami jest stroszenie piór, po czym pióra blakną oczy stają się bez wyrazu i blasku, gołębie nie mają ochoty do latania, kałomocz jest rzadki coraz bardziej cuchnący. Jest również możliwość obrzęku stawów podobnie jak przy salmonellozie.

Przy postaci skórnej widoczne są guzki, które z dnia na dzień, co raz bardziej wrzodzieją. W chorych tkankach tworzą się gruzełki (od nich pochodzi nazwa choroby) są wielkości od nasion prosa do nasion bobiku.

Choroba obejmuje różne narządy łącznię lub pojedynczo; jelita, wątrobę, śledziona, płuca, worki powietrzne, osierdzie, serce, kości, skórę przeważnie na głowie, czasami również jajniki i jądra.

Prątki gruźlicy są mało odporne na promienie ultrafioletowe oraz bezpośrednie promienie słoneczne. Słońce zabija prątki gruźlicy podczas godziny. Istnieje możliwość zidentyfikowania gruźlicy u gołębi bez kontaktu z lekarzem weterynarii. Są środki, którymi smaruje się ciało ptaka (podobnie jak przy szczepieniu na ospę), a po chwili mamy odczyn. Jeśli w miejscu, w którym posmarowaliśmy pojawi się obrzęk znaczy, że gołębie są chore, jeśli nie ptak jest zdrowy.

Środki te zawierają martwe prątki gruźlicy, które wchodzą w reakcję ze skórą ptaka i jeśli ptak posiada w sobie prątki gruźlicy wystąpi w/w odczyn.