Jednym z najczęściej rozpoznawanych zaburzeń u gadów przetrzymywanych w warunkach sztucznych jest metaboliczna choroba kości (MBD – metabolic bone disease).

Na MBD składa się zespół zaburzeń prowadzący do zmian w układzie kostnym o charakterze żywieniowym lub poza żywieniowym. Najczęstszą postacią MBD jest wtórna żywieniowa nadczynność przytarczyc. Może ona być spowodowana zaburzeniami stosunku Ca : P w diecie, który fizjologicznie powinien wynosić 2 : 1, przewlekłym niedoborem wapnia w diecie, nadmiarem witaminy A, źle zbilansowaną dietą czy wreszcie brakiem naświetlania gada promieniami UVA i UVB.

Kolejną częstą postacią jest wtórna nerkowa nadczynność przytarczyc, do której dochodzi w przypadku zaburzeń pracy nerek. Choroba rozwija się na skutek zmniejszonej filtracji nerek, czego przyczyną może być np. ograniczenie dostępu do wody.

Inne postaci MBD to osteopatia przerostowa, osteoporoza i choroba Pageta.

Objawy

Niezależnie od rodzaju MBD objawy choroby mogą być bardzo podobne do siebie i zaliczamy tutaj następująco: apatię, osowiałość, wypadanie kloaki, zniekształcenia kości, stawów, syndrom rozmiękającej żuchwy, syndrom miękkiego pancerza u żółwi, zniekształcenia pancerza a także drżenia mięśni i problemy w poruszaniu się.

Chorują przede wszystkim jaszczurki i żółwie, w szczególności zwierzęta bardzo młode. U węży ze względu na sposób odżywiania choroba praktycznie nie występuje. Chore zwierzęta zawsze należy zawieźć do lekarza weterynarii, który będzie w stanie fachowo pomóc naszemu pupilowi. Leczenie i rokowanie uzależnione jest od rodzaju MBD, jak również stopnia zaawansowania choroby.

Pomoc

Z naszej strony możemy poprawić warunki bytowe choremu gadowi. W pierwszej kolejności chodzi tutaj o podniesienie temperatury, wilgotności oraz stały dostęp do wody. Później należy przeanalizować wraz z lekarzem weterynarii dietę i wykluczyć pokarmy, które w bezpośredni sposób szkodzą pupilowi. Najczęściej są to rośliny zawierające duże ilości szczawianów, np. sałata. Jedną z ostatnich rzeczy jaką musimy się zająć to zamontowanie lub wymiana na nowe oświetlenia emitującego promienie UVA i UVB.

Złamania

Złamania wśród gadów zdarzają się rzadko i praktycznie zawsze winien im jest właściciel zwierzęcia. Znane są przypadki połamanych kości ramienia i przedramienia u legwanów zielonych, które spadły na podłogę z dużej wysokości, często z szafy, złamania kości przedramienia u agamy brodatej przytrzaśniętej drzwiczkami terrarium, połamany pancerz u żółwi, które spadły ze schodów lub z balkonu na beton czy nawet połamania kręgosłupa u węży.

W przypadku złamania, czy innego uszkodzenia narządu ruchu zawsze należy wybrać się do lekarza weterynarii.