Woda dla ryb jest tym czym dla człowieka powietrze. Początkującym akwarystom wydaje się, iż woda to tylko woda i nic poza tym. Poznanie kilku podstawowych wiadomości o wodzie jako środowisku życia ryb, które będą pływały w naszym akwarium, pozwoli cieszyć się zdrowiem i urodą podopiecznych.

Do najistotniejszych parametrów wody należy odczyn (pH), twardość węglanowa (TWW, KH) i twardość ogólna (TWO,GH). Większość ryb ma odmienne wymagania odnośnie powyższych wartości. Ponadto istotny jest możliwie niski poziom w wodzie chloru i metali ciężkich oraz jej odpowiednia temperatura.

Odczyn wody – pH

Wartość pH określa ilość jonów H+ w wodzie, czyli mówi o tym czy woda jest kwaśna czy zasadowa (alkaliczna). Woda o pH 7 jest obojętna, powyżej siedmiu jest zasadowa, poniżej – kwaśna. Odczyn wody możemy łatwo ustalić posługując się odpowiednim testem akwarystycznym. Większość ryb preferuje wodę o określonym pH. Jeżeli nasza „kranówka” jest pod tym względem nieodpowiednia dla ryb, które zamierzamy hodować, należy przed jej zastosowaniem skorygować odczyn jednym z wielu przeznaczonym do tego środków.

Twardość węglanowa (KH)

Jej wartość podaje się w stopniach niemieckich. O twardości węglanowej decydują zawarte w wodzie węglany, głównie węglan wapnia i magnezu. Z punktu widzenia akwarysty parametr ten ma znaczenie ze względu na niestabilność odczynu (pH) w wodzie o niskiej twardości węglanowej. Z tego powodu zaleca się, aby wartość KH wynosiła co najmniej cztery stopnie niemieckie. Z drugiej strony wysoka wartość węglanowa może utrudnić obniżenie pH (zakwaszenie) tam, gdzie jest to wymagane przez ryby. W obu przypadkach możliwe jest użycie odpowiednich preparatów celem skorygowania tego parametru.

Wartość KH oznaczymy przy użyciu testu akwarystycznego. Większość wody dostarczanej w Polsce ma wartość KH powyżej 10 stopni niemieckich.

Twardość ogólna (GH)

Podobnie jak twardość węglanowa, mierzona jest w stopniach niemieckich. Jest wykładnikiem ilości wszystkich substancji mineralnych rozpuszczonych w wodzie. Parametr ten jest istotny w przypadku akwariów roślinnych (rośliny nie przepadają za wodą o wysokim GH) a także w przypadku hodowli niektórych ryb.

Chlor i metale ciężkie

Obecnie nie stanowią one tak dużego problemu takiego jak kilkanaście lat temu. Chlor w ilościach standardowo występujących w wodzie wodociągowej jest praktycznie nieszkodliwy dla ryb. Zdarza się jednak, że w procesie uzdatniania wody konieczne jest podwyższenie jego stężenia do poziomu toksycznego dla ryb. Dlatego dobrą praktyką jest odstawianie na dobę lub dwie wody używanej do celów akwarystycznych przed wlaniem jej do akwarium. Metale ciężkie są jeszcze mniejszym zagrożeniem. Ich poziom w wodzie jest utrzymywany na bezpiecznym dla ryb poziomie. Pewne problemy mogą wystąpić w hodowli bezkręgowców (szczególnie krewetek), które są bardzo wrażliwe na miedź. Nawet ilość dostająca się do wody z domowej, miedzianej, instalacji jest w stanie negatywnie wpłynąć na ich zdrowie. W takim przypadku konieczne jest dodawanie odpowiedniego preparatu akwarystycznego wiążącego metale ciężkie. Preparaty takie wiążą również chlor. Stanowią więc jednocześnie alternatywę dla „odstawiania” wody przed wykorzystaniem

Temperatura

Ostatnim podstawowym parametrem wody akwarystycznej jest temperatura. Stosunkowo rzadko zdarza się utrzymywanie ryb w źle ogrzewanym akwarium. Nagminne jednak, jest używanie do podmian wody o temperaturze znacząco niższej, od tej panującej w akwarium. W przypadku ryb wrażliwych, skok temperatury jaki ma miejsce po takiej podmianie może się skończyć tragicznie. Odstawienie wody, aby ogrzała się do temperatury pokojowej przed podmianą, eliminuje ryzyko szkodliwego szoku termicznego.

Trzy podstawowe parametry wody płynącej z naszego kranu (pH, KH, GH), powinniśmy poznać zanim zdecydujemy się na konkretne gatunki ryb. Znacznie wygodniej jest bowiem dobrać ryby tolerujące lokalną wodę niż doprowadzać ją nieustannie do odpowiednich wartości odczynu i twardości. Należy o tym pamiętać szczególnie wtedy, kiedy zakładane akwarium ma duży litraż, co pociąga za sobą pokaźną ilość zużywanej, do okresowych podmian, wody.

Poza wyżej wymienionymi, znaczenie ma również zawartość w wodzie chloru i metali ciężkich